Ở Nha Trang, khu vực từ xã Phước Đồng hướng về huyện Cam Lâm, có nhiều cửa hàng chuyên phục vụ cho khách Trung Quốc. Tại đây luôn có hàng loạt xe du lịch cỡ lớn, nối đuôi nhau tấp vào bãi và đưa nhiều đoàn khách ra vào các showroom để mua bán sản phẩm.
Khi có người Việt vào tham quan, bảo vệ ra chặn đường và cho biết cơ sở chỉ phục vụ khách theo đoàn. Tuy nhiên, ý nghĩa của từ khách theo đoàn ở đây là chỉ phục vụ khách Trung Quốc, đi theo đoàn của các công ty đặt trước. Theo một số người dân sống ở gần đó, chỉ có một vài người Việt làm nhân công bán hàng tại showroom, còn quản lý và các vị trí chủ chốt đều do người nước ngoài nắm giữ.
Đó cũng là thực tế đang diễn ra ở nhiều nơi mà doanh nghiệp Việt không tham gia được vào chuỗi cung ứng dịch vụ của thị trường khách Trung Quốc trong thời gian qua. Thực chất, nhiều doanh nghiệp chỉ làm “đối tác” đặt phòng, môi giới dịch vụ, đưa đón, hỗ trợ cho các công ty nước ngoài.
Nhiều charter bay vào Việt Nam đã bị hủy
Vào những tháng cuối năm 2018, lượng khách Trung Quốc đến Việt Nam có dấu hiệu giảm sút, đặc biệt là hàng loạt charter (thuê bao nguyên chuyến) đã hủy.
“Cạnh tranh thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ căng thẳng thì lượng khách Trung Quốc đi du lịch nước ngoài có giảm. Thực tế cho thấy, một loạt các charter bay vào Việt Nam đã bị hủy trong dịp cuối năm 2018”, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng Giám đốc công ty Cổ phần Du lịch và Tiếp thị Giao thông vận tải cho biết.
“Có 4 tuyến thuê bao charter từ Trung Quốc đến đã bị hủy trong tháng 1/2019. Chúng tôi rất lo lắng về tình trạng này, bởi, đây là nguồn khách lớn của công ty trong vài năm qua. Dù không can thiệp được nhiều vào chuỗi cung ứng nhưng là đối tác hưởng phần trăm hoa hồng, doanh nghiệp chúng tôi cũng sống được”, ông Nguyễn Huy Hoài, Giám đốc một doanh nghiệp tại TP.HCM chia sẻ.
Không chỉ tại Việt Nam, mà ở Thái Lan, một trong những quốc gia có lượng khách Trung Quốc đến tăng cao trong thời gian gần đây cũng đang đối mặt với khủng hoảng khách đến từ thị trường này.
“Trong quý 3 và 4/2018, lượng khách Trung Quốc đến Thái Lan đã giảm trên dưới 10%, nhiều khu nghỉ dưỡng, khách sạn, resort… thường đón khách Trung Quốc rơi vào ế ẩm. Nhiều nơi phải rao bán hoặc đóng cửa”, Thạc sĩ Lê Phong Vân, trường ĐH Công nghệ TP.HCM nhận định.
Tránh vết xe đổ từ những bài học cũ
Trước tình trạng này, Việt Nam cần phải chuẩn bị những hướng đi khác nếu khách Trung Quốc sụt giảm. Đặc biệt là phải tìm các thị trường nguồn, thị trường ngách để tránh rơi vào tình trạng “du lịch chết, thành phố ma”.
Thực tế, tại Bình Thuận với bài học thị trường du lịch “độc tôn” với khách Nga là nhãn tiền vẫn còn tính thời sự. “Ở Phan Thiết, Mũi Né, Hàm Tiến, hàng loạt resort, khu du lịch, khu nghỉ dưỡng mọc lên như nấm sau mưa hy vọng đón dòng khách Nga và các nước nói tiếng Nga. Thế nhưng, khi Nga rơi vào khủng hoảng kinh tế, đồng Rúp mất giá, khách Nga không đi du lịch nữa thì các điểm này rơi vào trạng thái chết. Nhiều resort đến nay còn bỏ hoang như thành phố ma”, Thạc sĩ du lịch Lê Phong Vân phân tích thêm.
Để tránh đi lại vào những vết xe đổ này, du lịch Việt Nam cần phải chuẩn bị và có phương án đối phó, tránh để những điểm nóng như Khánh Hòa, Quảng Ninh, Đà Nẵng… rơi vào tình trạng du lịch chết.
TS Nguyễn Trọng Khôi, đại học Quốc gia TP.HCM cho rằng: “Phải lường trước kịch bản nếu khách Trung Quốc và một số quốc gia khác không đến Việt Nam nhiều như kỳ vọng nữa, thì phải chọn thị trường nào làm thị trường nguồn? Xưa nay, khách Tây Âu rất thích sang Việt Nam, đặc biệt là với chính sách miễn visa. Tuy nhiên, do xung đột khách với khu vực Đông Bắc Á, nhất là khách Trung Quốc nên họ đã lựa chọn điểm đến khác”.
Do đó, cần phải tìm các giải pháp để thu hút trở lại nguồn khách từ thị trường Tây Âu. Có thể coi đây là thị trường trọng tâm trong năm 2019 và các năm tiếp theo, qua đó, tạo ra sự bền vững cho du lịch Việt Nam.
Tham khảo Báo Đời sống & Pháp luật
